Wat zijn onderwijsbehoeften?

Binnen HGW wordt het begrip onderwijsbehoeften gebruikt. Maar wat zijn dat precies? Hieronder volgt een definitie.

Onderwijsbehoefte
Een onderwijsbehoefte is datgene wat een leerling nodig heeft om in een schoolse context zichzelf op een positieve manier verder te ontwikkelen. Het gaat wat mij betreft om behoeften op didactisch, maar ook op pedagogisch gebied.

Specifieke onderwijsbehoefte
Eigenlijk heeft iedere leerling zijn eigen specifieke onderwijsbehoefte. De behoefte is namelijk voor ieder kind net even anders en wisselt voortdurend in de loop van de tijd. Meestal is het echter zo dat behoeften van leerlingen op elkaar lijken en daardoor is de ondersteuning ervan te groeperen.
Toch zijn er leerlingen van wie hun onderwijsbehoefte zodanig afwijkt van de rest dat het niet vanzelfsprekend is dat ze automatisch profiteren van de ondersteuning die de leerkracht aan de rest van de groep biedt. Dit is de tweede betekenis van van specifieke onderwijsbehoefte. Dit worden ook wel extra ondersteuningsbehoeften genoemd. Het vraagt een breder (ander) handelingsreptoire van de leerkracht dan die voor de rest van de groep.

Groepering van onderwijsbehoeften
Er zijn talloze behoeften die een leerling kan hebben. Het is onmogelijk om ze voor alle leerlingen op te sommen. Daarom hebben diverse mensen geprobeerd ze te groeperen. De twee bekendste zijn Maslow en Stevens.

De piramide van Maslow is een door Abraham Maslow in 1943 gepubliceerde hiërarchische ordening van behoeften.[1] Maslow rangschikte de volgens hem universele behoeften van de mens in deze hiërarchie. Volgens zijn theorie zou de mens pas streven naar bevrediging van de behoeften die hoger in de hiërarchie geplaatst werden nadat de lager geplaatste behoeften bevredigd waren.

Deci (1990) en Stevens (1997) omschrijven leerklimaat als datgene wat leerlingen – en dat geldt natuurlijk ook voor volwassenen – nodig hebben om optimaal te functioneren. Zij hebben beiden op basis van onderzoek drie basisbehoeften voor leerlingen gefunctioneerd:
autonomie, relatie en competentie. Hun veronderstelling is dat, wanneer aan deze drie
basisbehoeften voldaan is, leerlingen bereid zullen zijn om actief eigen vorm te geven aan hun eigen leerproces.
De drie basisbehoeften kunnen dan gezien worden als voorwaarden voor het vormgeven van het eigen leren.....Zonder veiligheid kunnen leerlingen zich slechts met grote aarzelingen inzetten voor hun eigen leren; zonder die veiligheid zullen ze weinig risico’s nemen.
We lichten de drie basisbehoeften kort toe:

- Autonomie houdt in dat de leerling zichzelf iemand vindt; dat hij eigen besluiten
kan nemen; dat hij niet het slachtoffer is van dingen buiten zijn macht.

- Relatie verwijst naar ‘erbij horen’. De leerling heeft het gevoel welkom te zijn in
de klas bij de betreffende docent; het gevoel onderdeel uit te maken van een groep
en in die groep een plekje gevonden te hebben.

- Competentie wil zeggen dat de leerling zich bekwaam voelt dat hij in de klas de
indruk heeft dat hij kan wat er van hem gevraagd wordt; dat hij zin heeft in het
leren van iets nieuws en het geleerde weer wil inzetten bij nieuwe onderwerpen.

bronnen:
wikipedia: maslow
http://www.webklik.nl/user_files/2009_06/55695/Bewijsstuk_adaptief_onderwijs.pdf